اثر گیاهان کودسبز و سطوح نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (triticum aestivum l.).

نتایج به دست آمده از این آزمایش در ارتباط با عملکرد و اجزای عملکرد گندم نشان داد که از بین سطوح مختلف کود نیتروژن (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار)، کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدون تفاوت معنی دار با سطوح 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین وزن تک سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، ارتفاع ساقه و شاخص برداشت را تولید کرد. از طرف دیگر سطح کودی بهینه (100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) نیز بدون تفاوت معنی دار با مقدار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کل پنجه در بوته، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه را تولید کرد. درحالی که بالاترین تعداد دانه در سنبله، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین دانه با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. همچنین بالاترین مقادیر شاخص های کارآیی نیتروژن در شرایط عدم کاربرد کود نیتروژن (شاهد) به دست آمد و با افزایش مقادیر نیتروژن مصرفی از صفر تا 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به جز کارآیی جذب نیتروژن که بین سطوح 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تفاوت معنی داری مشاهده نشد، به طور معنی داری کاهش یافت. بررسی علف های هرز نیز نشان داد که به طور مشابه با شاخص های کارآیی نیتروژن، بیشترین تراکم و وزن خشک علف-های هرز در شرایط کودی شاهد (عدم مصرف کود نیتروژن) حاصل شد و با افزایش سطوح نیتروژن مصرفی از صفر تا 150 کیلوگرم در هکتار، کمیت این صفات به طور معنی داری کاهش یافت. بررسی صفات عملکرد و اجزای عملکرد گندم و همچنین شاخص های کارآیی نیتروژن تحت تأثیر گیاهان مختلف کودسبز نیز نشان داد که گیاهان کودسبز بقولات در تمام صفات به جز شاخص برداشت نیتروژن دارای برتری نسبت به گیاهان کودسبز غیربقولات بودند. هرچند در بیشتر موارد به لحاظ کمی تفاوت معنی داری بین گیاهان کودسبز بقولات و غیربقولات مشاهده نشد. شایان ذکر است که بیشترین عملکرد کاه تحت تأثیر تیمار آیش (عدم کاربرد کودسبز) به-دست آمد. بررسی واکنش علف های هرز به گیاهان کودسبز نیز نشان داد که بیشترین و کمترین تراکم و وزن خشک علف های هرز به ترتیب مربوط به اثر تیمار آیش و کودسبز ماش بود. هرچند به لحاظ تراکم و وزن خشک علف های هرز بین نتایج اثر گیاهان کودسبز ماش، لوبیا چشم بلبلی و ارزن تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که گیاهان مختلف کودسبز از تأثیرگذاری متفاوتی بر عملکرد گندم برخوردار بوده و این موضوع نشان دهنده لزوم دقت در انتخاب گیاهان کودسبز مناسب است. لذا انتخاب نوع گیاه کودسبز مناسب و کمیت مناسب نیتروژن با تغییر در هریک از اجزای عملکرد و همچنین بهبود شاخص-های کارآیی نیتروژن و کنترل علف های هرز بر بهبود عملکرد نهایی تأثیر گذار خواهند بود.